لیگ برتر انگلیس

زوم اسپورت | لیگ برتر (به انگلیسی: Premier League) که در خارج از انگلستان با نام لیگ برتر فوتبال انگلستان (به انگلیسی: English Premier League) شناخته می‌شود، بالاترین سطح فوتبال باشگاهی در نظام لیگ‌های فوتبال انگلیس است که با حضور ۲۰ تیم هر ساله برگزار می‌شود و با استفاده از سیستم صعود و سقوط به لیگ فوتبال پیوند می‌خورد و معتبرترین و جذاب‌ترین لیگ‌ جهان به‌شمار می‌آید. لیگ برتر در واقع یک شرکت سهامی است که تیم‌های حاضر در آن سهامداران آن هستند. هر فصل از رقابت‌ها در ماه اوت آغاز می‌شود و بعد از انجام ۳۸ بازی (به صورت رفت و برگشت) در ماه مه به پایان می‌رسد. بیشتر بازی‌های این رقابت‌ها در روزهای شنبه و یک‌شنبه برگزار می‌شود.

این لیگ در ۲۰ فوریه ۱۹۹۲ و با نام لیگ برتر اتحادیه فوتبال (به انگلیسی: FA Premier League) به دنبال تصمیم باشگاه‌ها مبنی بر جدایی از لیگ دسته اول فوتبال انگلستان (بنیان‌گذاری در ۱۸۸۸) برای کسب حق پخش تلویزیونی بیشتر بنیان گذاشته شد. در فصل ۱۴–۲۰۱۳، اسکای بریتانیا و گروه بی‌تی برای پخش به ترتیب ۱۱۶ و ۳۸ بازی قراردادی به ارزش ۱ میلیارد پوند منعقد کردند. این لیگ سالیانه در مجموع برای پخش بازی‌ها به صورت داخلی و بین‌المللی ۲٫۲ میلیارد پوند درآمد دارد. در فصل ۱۵–۲۰۱۴ مجموع تیم‌ها سهمی معادل ۱,۶۰۰ میلیون پوند داشتند که این رقم در فصل ۱۷–۲۰۱۶ به ۲,۴۰۰ میلیون پوند رسید.

لیگ برتر با پخش شدن در بیش از ۲۱۲ سرزمین جهان و در ۶۴۳ میلیون خانه با بینندگانی که حداکثر به تعداد ۴٫۷ میلیارد نفر می‌رسند، پربیننده‌ترین لیگ ورزشی در دنیاست. در فصل ۱۵–۲۰۱۴، هر بازی در لیگ برتر به صورت میانگین ۳۶,۰۰۰ تماشاگر داشت که پس از بوندسلیگا با ۴۳,۵۰۰ نفر، پرتماشاگرترین لیگ حرفه‌ای در دنیا بود. در بیشتر بازی‌های لیگ برتر، استادیوم‌ها به صورت تقریباً کامل پر می‌شوند. لیگ برتر در جدول ضریب یوفا که بر پایه عملکرد باشگاه‌ها در رقابت‌های اروپایی در پنج سال گذشته تنظیم می‌شود، در جایگاه اول قرار دارد.

تسلط “بیگ فور” (دهه 2000 میلادی)

یکی از ویژگی‌های مهم لیگ برتر در طول دهه ۲۰۰۰ میلادی، سلطه باشگاه‌های «بیگ فور» یا «چهار غول» باشگاه‌ها بود: آرسنال، چلسی، لیورپول و منچستر یونایتد. در طول این دهه، چهار رتبه اول لیگ اغلب در اختیار این چهار تیم بود و از فصل ۰۴–۲۰۰۳ تا ۰۹–۲۰۰۸ تنها این تیم‌ها بودند که می‌توانستند به لیگ قهرمانان اروپا صعود کنند. آرسنال در فصل ۰۴–۲۰۰۳ بدون باخت قهرمان لیگ شد؛ اولین و تنها باری که چنین اتفاقی افتاده‌است. در مه ۲۰۰۸، کوین کیگان گفت که سلطه «بیگ فور» این لیگ را تهدید می‌کند. او گفت که این لیگ در خطر تبدیل شدن به یکی بزرگترین و حوصله‌سربرترین لیگ دنیاست. ریچارد اسکودامور یکی از مدیران لیگ برتر در دفاع گفت که صرف نظر از این که شما در بالا، میان یا پایین جدول باشید، کشمکش‌ها و چالش‌های زیادی در لیگ برتر وجود دارد که آن را جذاب می‌کند.

بعد از پایان فصل ۰۹–۲۰۰۸ و در فصول بعدی، لیگ برتر شاهد پایان سلطه این چهار تیم بود؛ چرا که تاتنهام و منچستر سیتی به جمع چهار تیم برتر راه یافتند. در فصل ۱۰–۲۰۰۹ تاتنهام در لیگ چهارم شد و برای اولین بار از سال ۲۰۰۵، یک تیم به جز «بیگ فور» حائز رتبه چهارم شد. آخرین بار اورتون توانسته بود به این موفقیت دست پیدا کند. با این حال انتقاد از فاصله ایجاد شده میان «سوپر باشگاه‌ها» و باشگاه‌های دیگر همچنان ادامه دارد، خصوصاً به خاطر قدرت بالای مالی آن‌ها.

شکل گیری “بیگ سیکس” (2010)

منچستر سیتی در فصل ۱۲–۲۰۱۱ قهرمان لیگ برتر شد و به اولین باشگاهی جز «بیگ فور» تبدیل شد که از فصل ۹۵–۱۹۹۴ قهرمان این لیگ می‌شود. همچنین در این سال دو تیم چلسی و لیورپول که جزو «بیگ فور» بودند، با رتبه‌ای پایین‌تر از چهارم به کار خود پایان دادند. معرفی منچستر سیتی به همراه تاتنهام هاتسپر که در دو فصل ۱۶–۲۰۱۵ و ۱۷–۲۰۱۶ به ترتیب دوم و سوم شدند، باعث شکل‌گیری «بیگ سیکس» یا «شش غول» گشت.

به خاطر این که تنها چهار تیم می‌توانند به لیگ قهرمانان اروپا صعود کنند، رقابت سخت‌تری میان این شش تیم برای صعود به این رقابت‌ها شکل گرفته‌است. در فصول بعد از ۱۲–۲۰۱۱، منچستر یونایتد و لیورپول هم در چند فصل از جمع چهار تیم برتر جدا شدند و چلسی حتی در فصل ۱۶–۲۰۱۵ به رتبه دهم دست یافت. آرسنال در فصل ۱۷–۲۰۱۶ پنجم شد و به بیست سال حضور متوالی در جمع چهار تیم برتر لیگ پایان داد.

بیرون از زمین نیز این شش باشگاه از نظر قدرت مالی قوی‌تر از باشگاه‌های دیگر هستند؛ چرا که سهم بیشتری از درآمدهای مختلف دارند. منتقدان معتقدند که تقسیم مساوی و عادلانه درآمدها در لیگ برتر باعث رقابتی‌تر شدن لیگ و توفیقات در آینده می‌شود.